Sporcu Beslenmesi Hakkında
Sporcu beslenmesi ile performansı arasında çok büyük bir ilişki olmasına rağmen ne yazık ki hem sporcular hem de antrenörler bu konunun üzerinde yeteri kadar durmuyor. Sporcunun branşına, amacına, fiziki özelliklerine göre ayarlanmış bir beslenme programı sporcunun sakatlanma riskini azaltır, bugün ve gelecekteki sağlığını korur, performansını maksimuma çıkarır. Bu nedenle sporcu beslenmesi titizlikle ele alınması gereken bir konudur.
Sporcu beslenmesi denildiğinde birçok kişinin aklına ilk gelen yüksek protein alımı oluyor. Bunun en büyük nedeni belki de vücut geliştiricilerin beslenmeye çok önem vermesi ve internet ortamında da genellikle bu alana yönelik bilgilerin olmasıdır. Evet, protein alımı bir sporcu için çok önemlidir fakat her şey değildir.
Örneğin dayanıklılık sporu yapan bireyin ne kadar karbonhidrat aldığı, antreman öncesi ve sonrası beslenmesi, tükettiği yağ miktarı ve kalitesi, harcadığı elektrolitlerin yerine zamanında konulması, yarışma sırasında ve sonrasındaki (toparlanma sürecindeki) beslenme düzeni gibi konular çok önemlidir. Ya da patlayıcı güç sporu yapan bir sporcunun serbest radikal yükü ve uzun vadede bununla mücadele etmesi için beslenmesinde yapması gerekenler… Bu nedenle bir sporcunun muhakkak alanında uzman bir diyetisyen ile birlikte çalışması son derece faydalı olacaktır.
Günümüzde yanlış kullanılan iki kelimeye de değinmek isterim. Bunlar ‘spor’ ve ‘egzersiz’. Spor bir alanda profesyonel insanların yaptığı, rekabetin olduğu ve kendi içerisinde riskleri bulunan bir alandır. Egzersiz ise sağlıklı, zinde olmak, fit bir görünüme kavuşmak için yapılan aktivitelerdir. Bu bağlamda değinmek gerekir ki egzersiz yapan bireylerin beslenmesi hiçbir zaman spor yapan bir bireyin beslenmesi ile aynı olamaz. Fitness salonlarında güzel görünmek için kas dokusunu artırmaya çalışan, daha fit olmak isteyen kişilerle vücut geliştirme sporu yapan ve yarışmaya hazırlanan bir bireyin beslenmesi/diyeti kesinlikle aynı değildir.
Konumuz sporcu beslenmesi olupta besin desteklerine (supplement) değinmemek olmaz. Egzersiz ve spor yapan bireylerin beslenmelerinin farklılık gösterdiğini belirtmiştik. Bu nedenle besin desteklerine olan ihtiyaçları da farklıdır. Özellikle fitness salonlarında egzersiz yapan bireylerin kontrolsüzce protein tozu, aminoasitler, l-carnitin, CLA, kreatin vb. ürünler kullandıklarını görüyorum. Bu ürünleri kullanan bireylere şu temel ve basit soruları sormak istiyorum.
Günlük aldığınız kalori ne kadar?
Günlük beslenmenizden aldığınız protein kaç gram?
Aldığınız enerjinin yüzde kaçı yağlardan geliyor?
Günlük aldığınız doymuş yağ miktarı ne kadar?
Günlük aldığınız lif miktarı ne kadar?
Şeker tüketiminiz ne seviyede?
Yeteri kadar su tüketiminiz var mı?
Eğer bu temel soruların cevabını bilmiyorsanız besin takviyelerini bir diyetisyene danışmadan almayınız. Adı üzerinde besin takviyesi olan bu ürünleri, gıdalardan gelen besin değerlerini iyi bilmelisiniz ki takviye edebilesiniz. Aksi halde bu ürünlerden fayda göremezsiniz. Yanlış kullanımları sonucunda sağlığınızı dahi tehlikeye atabilirsiniz.
